مدل و روش ارزیابی ریسک FMEA (تحلیل حالت شکست و اثرات) ابزار قدرتمندی برای پیش بینی، ارزیابی و کاهش خطرات است. این کمک می کند تا سازمان ها پیش بینی مشکلات قبل از آنها رخ می دهد و اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از آنها.
این راهنمای جامع به شما کمک خواهد کرد که بفهمید چگونه از مدل ارزیابی ریسک FMEA استفاده کنید و مزایای آن را به حداکثر برسانید.
مقدمه‌ای بر روش ارزیابی ریسک FMEA
روش ارزیابی ریسک FMEA یک رویکرد ساختاریافته برای تجزیه و تحلیل مشکلات، خطرات و شکست‌های احتمالی در یک سیستم است. این روش به شناسایی خرابی های بالقوه و علل بالقوه آنها کمک می‌کند و سپس ریسک مربوط به هر شکست را ارزیابی می‌کند. فرآیند FMEA بخش مهمی از تضمین کیفیت و مدیریت ریسک است.
مدل ارزیابی ریسک FMEA برای اولین بار در دهه ۱۹۴۰ توسط نیروی هوایی ایالات متحده به عنوان راهی برای شناساییخرابی‌های احتمالی در تجهیزات نظامی توسعه یافت. این تکنیک بعدا توسط صنعت خودروسازی در دهه‌ی ۱۹۶۰ مورد استفاده قرار گرفت و از آن زمان به ابزاری پرکاربرد برای مدیریت ریسک و بهبود کیفیت تبدیل شد.
FMEA برای شناسایی حالت‌های بالقوه‌ی شکست در یک فرآیند طراحی یا ساخت، ارزیابی ریسک‌های مرتبط با آنها، و اولویت‌بندی اقدامات برای کاهش ریسک استفاده میشود.
هدف FMEA این است که اقداماتی را برای حذف یا کاهش خرابی‌ها انجام دهد که از اولویت‌های بالاتر شروع میشود. تجزیه و تحلیل حالت ها و اثرات شکست همچنین دانش و اقدامات فعلی در مورد خطرات خرابی را برای استفاده در بهبود مستمر مستند می کند. FMEA در هنگام طراحی برای جلوگیری از خرابی استفاده می شود.
اجزای مدل ارزیابی ریسک FMEA
مدل ارزیابی ریسک FMEA از سه جزء اصلی تشکیل شده است:
- نمودار FMEA
- تجزیه و تحلیل FMEA
- تفسیر نتایج.
نمودار FMEA یک نمایش بصری از خطرات بالقوه و علل مرتبط با آنها است.
تجزیه و تحلیل FMEA یک فرآیند سیستماتیک برای تجزیه و تحلیل خطرات بالقوه و تعیین شدت آنها است.
در نهایت، تفسیر نتایج شامل درک داده ها و تصمیم گیری بر اساس تجزیه و تحلیل است.
چرا FMEA بهترین روش است؟
تیم‌ها از FMEA برای ارزیابی فرآیندها از نظر خرابی‌های احتمالی و جلوگیری از آنها با تصحیح فرآیندها به طور فعالانه به جای واکنش به رویدادهای نامطلوب پس از وقوع شکست، استفاده می‌کنند. این تاکید بر پیشگیری ممکن است خطر آسیب را برای کارکنان کاهش دهد.
چرا روش ارزیابی ریسک FMEA، بهترین روش در صنعت است؟
روش ارزیابی FMEA را می‌توان در صنعت مورد استفاده قرار داد و از جهاتی بهترین روش هم هست؛ زیرا روشی موثر برای شناسایی خطرات و شکست‌های احتمالی در یک محصول یا فرآیند است. FMEA به شناسایی زمینه‌های بهبود، اولویت‌بندی اقدامات اصلاحی و کاهش خطر شکست کمک می‌کند.
این روش همچنین به سازمان‌ها کمک می‌کند تا مشکلات احتمالی را قبل از وقوع به طور فعال شناسایی کرده و به آنها رسیدگی کنند که در نتیجه باعث بهبود کیفیت، کاهش هزینه‌ها و افزایش رضایت مشتری میشود. علاوه‌بر این، FMEA می‌تواند برای ارزیابی فرآیندها و محصولات موجود و همچنین طراح‌ها یا فرآیندهای جدید استفاده شود.
برای آشنایی با روش‌های ارزیابی ریسک در محیط کار کلیک کنید!
نحوه ایجاد نمودار FMEA
ایجاد نمودار FMEA اولین گام در مدل ارزیابی ریسک FMEA است. نمودار FMEA خطرات بالقوه و علل مرتبط با آنها را فهرست می‌کند همچنین شامل ستون‌هایی برای شدت خطر، احتمال وقوع و پیامدهای احتمالی خطر است.
هنگام ایجاد نمودار FMEA، مهم است که محدوده نمودار را در نظر بگیرید. این به معنای تصمیم‌گیری در مورد خطرات و عللی است که باید شامل شوند. در نظر گرفتن سطح جزئیات نمودار نیز مهم است. بسته به دامنه و سطح جزئیات، نمودار FMEA ممکن است تعداد ستون‌های بیشتر یا کمتری داشته باشد.
هنگامی که دامنه و سطح جزئیات مشخص شد، گام بعدی فهرست کردن خطرات بالقوه و علل مرتبط با آنها است. این را می‌توان با طوفان فکری مشکلات احتمالی و فهرست کردن علل هر یک انجام داد. ریسک ها باید به ترتیب اولویت فهرست شوند و در ابتدا مهم‌ترین ریسک‌ها ذکر شود.
در نهایت، نمودار FMEA باید در صورت نیاز بازنگری و اصلاح شود. این مورد می‌تواند برای ما اطمینان حاصل کند که نمودار دقیق است و تمام خطرات و علل احتمالی در آن گنجانده شده است.
۹ گام انجام دادن ارزیابی ریسک FMEA
- تشكيل دادن تيم
- مشخص نمودن فرايند یا سيستم تحت مطالعه
- مشخص كردن گام‌های فرايند يا اجزا و عوامل تشكيل دهنده سيستم
- فهرست كردن حالات بالقوه خطا براي هر یک از آنها
- تعيين اثرات بالقوه بروز هر يك از اين حالات خطا
- تعيين علل بروز هر یک از اين خطاها
- فهرست كردن كنترل‌های جاری به منظور شناسايي هر يك از اين خطاها
- محاسبه اولويت ها (ميزان اهميت هر ريسك)
- اجرا و پياده سازی اقدامات پيشگيرانه و اصلاحی
مراحل انجام آنالیز FMEA
هنگامی که نمودار FMEA ایجاد شد، مرحله بعدی انجام تجزیه و تحلیل FMEA است. این یک فرآیند سیستماتیک برای تجزیه و تحلیل خطرات احتمالی و تعیین شدت آنها است. مراحل انجام آنالیز FMEA به شرح زیر است:
- شناسایی ریسک: اولین قدم شناسایی ریسک است که شامل تعیین شدت خطر، احتمال وقوع و پیامدهای بالقوه است.
- تجزیه و تحلیل ریسک: مرحله دوم تجزیه و تحلیل ریسک است که شامل بررسی علل و اثرات خطر و تعیین احتمال وقوع آن است.
- ارزیابی ریسک: مرحله سوم ارزیابی ریسک است که شامل تعیین تأثیر ریسک بر سیستم و اقدامات بالقوه‌ای است که می‌توان برای کاهش آن انجام داد.
- اجرای کاهش ریسک: گام چهارم اجرای اقدامات کاهش ریسک است که شامل اقداماتی برای کاهش احتمال وقوع خطر و عواقب بالقوه در صورت وقوع است.
- نظارت بر ریسک: مرحله پنجم نظارت بر ریسک است که شامل نظارت منظم بر خطر برای اطمینان از موثر بودن اقدامات کاهش خطر است.
موارد استفاده و کاربرد FMEA
- هنگامی که یک فرآیند، محصول یا خدمات در حال طراحی یا طراحی مجدد است، پس از استقرار عملکرد کیفیت (QFD).
- هنگامی که یک فرآیند، محصول یا خدمات موجود به روشی جدید اعمال میشود.
- قبل از تدوین برنامه‌های کنترلی برای یک فرآیند جدید یا اصلاح شده.
- زمانی که اهداف بهبود برای یک فرآیند، محصول یا خدمات موجود برنامه‌ریزی میشود.
- هنگام تجزیه و تحلیل شکست‌های یک فرآیند، محصول یا خدمات موجود.
- به صورت دوره‌ای در طول عمر فرآیند، محصول یا خدمات.
مزایای استفاده از مدل ارزیابی ریسک FMEA
استفاده از مدل ارزیابی ریسک FMEA مزایای بسیاری را به همراه دارد. این مدل به سازمان ها کمک می‌کند تا مشکلات را پیش از وقوع پیش بینی کرده و از آنها اجتناب کنند.
همچنین به سازمان‌ها کمک می‌کند تا خطرات بالقوه را شناسایی کرده و اقداماتی را برای کاهش آنها انجام دهند. علاوه بر این، به سازمان‌ها کمک می‌کند تا فرآیندهای تضمین کیفیت خود را بهبود بخشند و احتمال خطا و شکست را کاهش دهند.
استفاده از مدل ارزیابی ریسک FMEA همچنین به سازمان ها کمک می‌کند تا هزینه ها را کاهش دهند. با پیش بینی و اجتناب از مشکلات قبل از وقوع، سازمان ها می توانند در هزینه های تعمیرات و سایر هزینه‌های مرتبط با مشکلات صرفه جویی کنند.
همچنین با شناسایی ریسک‌های احتمالی و اتخاذ تدابیر مناسب، سازمان‌ها می‌توانند تعهدات خود را کاهش داده و به سبب آن، سودآوری خود را افزایش دهند.
در نهایت، استفاده از مدل ارزیابی ریسک FMEA به سازمان‌ها در بهبود رضایت مشتری کمک می‌کند. با شناسایی و اجتناب از مشکلات احتمالی، سازمان‌ها می توانند تجربه بهتری را برای مشتریان خود فراهم کنند.
آشنایی با انواع مختلف مدل FMEA
انواع مختلفی از مدل ارزیابی ریسک FMEA وجود دارد.
رایج‌ترین نوع طراحی FMEA است که برای تجزیه و تحلیل خطرات و شکست های احتمالی در طراحی محصول استفاده میشود.
همچنین فرآیند FMEA خاصی وجود دارد که برای تجزیه و تحلیل خطرات و شکست‌های احتمالی در یک فرآیند استفاده میشود.
انواع دیگر مدل ارزیابی ریسک FMEA شامل سیستم FMEA است که برای تجزیه و تحلیل خطرات و خرابی های بالقوه در یک سیستم استفاده می شود و خدمات FMEA که برای تجزیه و تحلیل خطرات و خرابی های بالقوه در یک سرویس استفاده می شود.
علاوه بر این، نرم افزار FMEA وجود دارد که برای تجزیه و تحلیل خطرات و خرابی های احتمالی در یک سیستم نرم افزاری استفاده می شود.
مثال‌‌هایی از مدل ارزیابی ریسک FMEA
برای درک بهتر نحوه استفاده از مدل ارزیابی ریسک FMEA، اجازه دهید به چند مثال نگاه کنیم.
- یکی از نمونه‌ها فرآیند تولید است. در این مورد می‌توان از ارزیابی ریسک به روش FMEA برای تحلیل ریسک‌ها و شکست های احتمالی در فرآیند تولید استفاده کرد. این مورد ممکن است شامل شناسایی مشکلات بالقوه در طراحی محصول، مواد مورد استفاده یا خود فرآیند باشد.
- مثال دیگر یک سیستم نرم افزاری است. در این حالت می توان از ارزیابی ریسک به روش FMEA برای تحلیل ریسک ها و خرابی‌های احتمالی در سیستم نرم افزاری استفاده کرد. این فرآیند ممکن است شامل شناسایی مشکلات بالقوه در طراحی سیستم، زبان کدگذاری مورد استفاده یا معماری سیستم باشد.
- در نهایت، مثال دیگر یک سرویس است. در این حالت می‌توان از مدل ارزیابی ریسک FMEA برای تحلیل خطرات و خرابی های احتمالی در سرویس استفاده کرد. این روش شامل شناسایی مشکلات بالقوه در فرآیند خدمات مشتری، فرآیند پشتیبانی مشتری یا فرآیند تحویل محصول می‌باشد.
نحوه تفسیر نتایج FMEA
تفسیر نتایج یک مدل ارزیابی ریسک FMEA گام مهمی در این فرآیند است. این گزینه شامل درک داده‌ها و تصمیم گیری بر اساس تجزیه و تحلیل آنها است.
هنگام تفسیر نتایج، مهم است که شدت خطر، احتمال وقوع و پیامدهای بالقوه را در نظر بگیرید. علاوه بر این، در نظر گرفتن تأثیر ریسک بر سیستم و اقدامات بالقوه‌ای که می‌توان برای کاهش آن انجام داد نیز مهم است.
بر اساس تجزیه و تحلیل، سازمان‌ها می‌توانند در مورد چگونگی کاهش ریسک و کاهش احتمال وقوع آن تصمیم گیری کنند. علاوه بر این، آنها می‌توانند از داده‌ها برای شناسایی زمینه‌های بهبود استفاده کنند و اقداماتی را برای اطمینان از اینکه سیستم تا حد امکان قوی و قابل اعتماد است، بردارند.
نکاتی برای استفاده حداکثری از روش ارزیابی ریسک FMEA
استفاده از روش ارزیابی ریسک FMEA می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا مشکلات را پیش از وقوع پیش بینی کرده و از آنها اجتناب کنند. برای استفاده حداکثری از مدل ارزیابی ریسک FMEA، در اینجا چند نکته وجود دارد:
- محدوده را شناسایی کنید: هنگام ایجاد نمودار FMEA، مهم است که دامنه و سطح جزئیات نمودار را در نظر بگیرید. این کمک می کند تا اطمینان حاصل شود که تمام خطرات و علل احتمالی گنجانده شده است.
- تجزیه و تحلیل ریسک: تجزیه و تحلیل ریسک به منظور تعیین احتمال وقوع آن مهم است. این به سازمان‌ها کمک می کند تا تصمیمات آگاهانه‌ای در مورد چگونگی کاهش خطر بگیرند.
- نظارت بر خطر: برای اطمینان از موثر بودن اقدامات کاهش خطر، نظارت منظم بر ریسک مهم است. این به سازمان ها کمک می کند تا از مشکلات احتمالی آگاه باشند و برای رفع آنها گام بردارند.
- استفاده از ابزار مناسب: استفاده از ابزارها و منابع مناسب هنگام استفاده از مدل ارزیابی ریسک FMEA مهم است. این به اطمینان از دقیق بودن تجزیه و تحلیل و معنی دار بودن نتایج کمک می‌کند.
ابزارها و منابع برای استفاده از روش ارزیابی ریسک FMEA
ابزارها و منابع زیادی برای کمک به سازمان ها در استفاده از مدل ارزیابی ریسک FMEA وجود دارد. این‌ها شامل نرم افزار FMEA است که می تواند به خودکارسازی فرآیند کمک کند و تجزیه و تحلیل خطرات و شکست های احتمالی را آسان تر کند.
علاوه بر این، بسیاری از منابع آنلاین، از جمله آموزش، ویدئو، و مقاله، وجود دارد که می تواند اطلاعات مفیدی در مورد استفاده از روش ارزیابی ریسک FMEA ارائه دهد.
در نهایت، بسیاری از مشاوران روش ارزیابی ریسک FMEA وجود دارند که می‌توانند مشاوره و راهنمایی های تخصصی ارائه دهند.
این مشاوران می توانند بینش ارزشمندی در مورد نحوه استفاده از مدل ارزیابی ریسک FMEA و به حداکثر رساندن مزایای آن ارائه دهند.
مشاوران ما در مرکز آفاق با تجربه‌ای چندین ساله در ارزیابی ریسک، آماده‌ی خدمت رسانی به مردم عزیز می‌باشند.
نتیجه
روش ارزیابی ریسک FMEA ابزاری قدرتمند برای پیش‌بینی، ارزیابی و کاهش خطرات است. این راهنمای جامع یک نمای کلی از نحوه استفاده از ارزیابی ریسک به روش FMEA و به حداکثر رساندن مزایای آن ارائه کرده است.
با دنبال کردن مراحل ذکر شده در این راهنما، سازمان‌ها می توانند از مدل ارزیابی ریسک FMEA برای پیش بینی و اجتناب از مشکلات قبل از وقوع استفاده کنند. این گزینه می‌تواند به سازمان‌ها در کاهش هزینه‌ها، بهبود رضایت مشتری و افزایش سودآوری کمک کند.
استفاده از ابزار و منابع مناسب همچنین می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا از روش ارزیابی ریسک FMEA نهایت استفاده را ببرند. با استفاده از ابزارها و منابع مناسب، سازمان‌ها می‌توانند از دقیق بودن تحلیل و معنی دار بودن نتایج اطمینان حاصل کنند.
با دانش و منابع مناسب، سازمان‌ها می‌توانند از روش ارزیابی ریسک FMEA برای شناسایی، ارزیابی و کاهش خطرات استفاده کنند. این روش می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا از مشکلات احتمالی جلوتر بمانند و موفقیت عملیات خود را تضمین کنند.
بسیار جالب بود. ممنون از شما و موفق باشید.
متشکرم از شما